زمان شناسی و کسب معرفت؛ عوامل تعیین کننده در حفظ خود و اثرگذاری در آینده جهان
قطعا هر انسان آگاه و اهل فکری از اهمیت زمان‌شناسی و داشتن درک صحیح از موقعیت در برهه‌های مختلف تاریخی آگاه است. چه بسا حرکت‌های بزرگی که در طول تاریخ شکل گرفتند، اما علی رغم تمام هزینه‌ها به دلیل عدم زمان شناسی و کسب معرفت، نداشتن درک صحیح از موقعیت و یا عدم اقدام به موقع به سرانجام لازم نرسیدند؛ از آن جمله می‌توان به قیام توابین اشاره کرد که اگرچه تعداد کشته‌های آنان به چند ده برابر کشته‌های کربلا می‌رسید، اما از آنجا که از زمان شناسی درستی برخوردار نبوده و در پاسخ به نیاز امام صورت نگرفت، منجر به تاخیر در برپایی حکومت الهی گردید؛ چیزی که هنوز هم نه‌تنها شیعه، بلکه هر فرد آزاده‌ای در جهان در حال پرداختن خسارت بابت آن است.
اما درک درست موقعیت و آگاهی از ویژگی‌های زمانی قبل از هر چیز نیاز به نگاهی جامع و همه جانبه دارد که در آن بتوان ابعاد گوناگون موضوع، مسیر حرکت، تهدیدها و یا حتی فرصت‌های ممکن را به خوبی درک کرد؛ زیرا در غیر این صورت مواجهه با صدمات جبران ناپذیر تاریخی و تمدنی برایمان اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
نگاه به حرکت انبیا و اولیا در طول تاریخ نشان‌دهنده تلاش همه جانبه جبهه حق برای برقراری حکومت الهی است، تا در بستر این حکومت امکان رسیدن به سعادت برای تمامی انسان‌ها تحت تربیت متخصص معصوم فراهم گردد. بررسی این سیر تاریخی هم‌زمان با بالا گرفتن نبرد میان حق و باطل در بیرونی‌ترین لایه‌های خود خبر از این می‌دهد که جهان با سرعت سرسام‌آوری به سرنوشت‌سازترین لحظات تاریخ خود نزدیک می‌شود. برهه ای که در آن تمامی جبهه کفر در برابر تمام جبهه ایمان می‌ایستد، تا جهان شاهد لحظه‌های زیبای میراندن استکبار و به ارث رسیدن زمین توسط صالحان بوده و خود را برای برپایی دولت کریمه و حکومت متخصص معصوم که آرزوی تمام انبیا و اولیا بوده است، آماده کند؛ البته موفقیت در این وراثت و به ثمر نشستن تلاش‌های انبیا و اولیا در طول تاریخ، قبل از هر چیز نیازمند قدرت گرفتن جبهه حق و ساختارچینی درست دفاعی و عملیاتی برای غلبه بر باطل در این جنگ رستاخیز است.
شناخت خود؛ لازمه موفقیت در مسیر
سوال اینجاست که آیا هر انسانی توانایی رسیدن به درک موقعیت خود در این جبهه و نبرد سرنوشت‌ساز را دارد؟ آیا زمان شناسی و کسب معرفت مقدمات ویژه‌ای را می‌طلبد؟ چگونه می‌توان به درک درستی از موقعیت خود در زمان و تاثیر خود در آینده رسید تا تلخ‌ترین اتفاقات تاریخ که منجر به عدم برپایی حکومت الهی و نیامدن منجی شد، برای بار دیگر گریبانمان را نگیرد؟
در حقیقت اولین قدم برای رسیدن به این درک و آگاهی، داشتن تعریف دقیقی از خود به عنوان یک انسان است؛ زیرا ما تا زمانی‌که متوجه قیمت انسانی خود به عنوان موجودی که توانایی رسیدن به مقام خلافت الهی را دارد، نشده و درک درستی از هدف خلقتمان نداشته باشیم، خود را در حد و اندازه این تاثیرگذاری نمی‌بینیم و طبیعتا برای محقق شدن این هدف هم تلاش نمی‌کنیم!
البته عدم رسیدن به این درک و آگاهی برای ما بی هزینه هم نیست! چون به میزان فاصله داشتن از قدر و قیمت انسانی و هدف خلقتمان دچار ترس، اضطراب و حتی ناامیدی نسبت به جریانی خواهیم شد که اگرچه در شرایط کنونی در پرالتهاب‌ترین لحظات خود به سر می‌برد، اما با سرعت سرسام‌آوری در حال خالص‌سازی جبهه‌های حق و باطل و حرکت به سوی آینده روشنی است که تمام انبیا و اولیای الهی در انتظار آن بوده‌اند.
در واقع آگاهی از قیمت انسانی و هدف بزرگ خلقت باعث کوچکتر شدن ناملایمات و هزینه‌هایی خواهد شد که در این شرایط زمانی خواه ناخواه متوجه ما می‌شوند. درست مانند ورزشکاری که در راه رسیدن به هدف و مدال خوشرنگ خود حاضر است تمام سختی‌های تمرین، دوری از خانواده یا محدودیت‌های فردی و اجتماعی را بپذیرد.
انسانی با آرمان های تمدن ساز
در نتیجه می‌توانیم بگوییم که رسیدن به درک درستی از موقعیت خود در تاریخ، آگاه شدن نسبت به شرایط زمانی حاضر و داشتن تصور صحیحی از آینده تنها در گرو داشتن تعریف دقیقی از خود به عنوان یک انسان ممکن است؛ انسانی که خود را نه یک موجود مادی و محدود که نفخه‌ای از الله می‌بیند و برای به ثمر رساندن سالم بار امانت الهی یعنی حقیقت انسانی خود به مقصد در تلاش است؛ می‌داند که به سلامت رسیدن این بار امانت تنها در سایه استفاده از متخصص معصوم به عنوان الگو و راهنما میسر است؛ پس از هیچ کوششی برای بازگرداندن متخصص معصوم و تلاش برای پیروزی جبهه حق که در نهایت مقدمات برپایی دولت کریمه امام را فراهم میکند، دریغ نمی‌ورزد؛ زیرا باور دارد که رسیدن به سعادت نه تنها برای خودش بلکه برای تمامی موجودات، در گرو پیمودن درست این مسیر و انجام اقدامات لازم و به جا برای تقویت جبهه حق و نابودی جبهه باطل است.
پس داشتن یک برنامه منسجم برای خودشناسی و شناخت امام، نه تنها ما را به زمان شناسی و کسب معرفت برای یک آینده شناسی درست می‌رساند، بلکه باعث می‌شود تا شکاف‌های ذهنی خود را با جبهه حق به حداقل رسانده و خود را در هماهنگی کامل با این جریان ببینیم؛ در واقع تنها در سایه کسب این آمادگی و داشتن این هماهنگی است که توانایی عبور سالم از بحران‌های این پیچ تاریخی چه برای خود و چه برای دیگران را خواهیم داشت.
پیامدهای عدم حضور پرقدرت
ما پیش از هر چیز نیاز به ترسیم درستی از شرایط حال حاضر و وضعیت جبهه حق و باطل داریم؛ زیرا درک شرایط و قدم برداشتن مطابق با ضروریات این پیچ تاریخی چیزی نیست که از طریق یک عامل بیرونی بر ما قابل اعمال باشد؛ در واقع نیاز داریم تا ابتدا به یک باور صحیح نسبت به بزرگی جنگ حاضر و اهمیت اثرگذاری خود در آینده جهان برسیم تا بتوانیم خود را به تناسب و وزان این جنگ سرنوشت‌ساز آماده کنیم و چنین اتفاقی در گرو زمان شناسی و کسب معرفت صحیح ماست.
بررسی اقدامات انبیا و ائمه در طول تاریخ، روند پیشروی جبهه حق و باطل و تحولات اخیر در جهان، همگی بیانگر این حقیقت هستند که ما در کمترین فاصله از ظهور بوده و تا به ثمر رساندن رسالت انبیائی که به دنبال رسیدن به این لحظه باشکوه بودند، راه زیادی در پیش نداریم.
در واقع جبهه حق با تمام هزینه‌ها، شهادت‌ها، از دست دادن‌ها، سختی‌ها، شکنجه‌ها و غربت‌هایی که از ابتدای تاریخ تا به امروز متحمل شده، چشم انتظار تکمیل آخرین قطعه از این پازل توسط مردمانی است که نه تنها به درک درستی از مسئولیت سرنوشت‌ساز خود در این پیچ تاریخی رسیده‌اند، بلکه با انجام اقدامات لازم توانایی مراقبت از خود و دیگران را داشته، و برای قدرت گرفتن صالحان در زمین و میراندن دولت‌های مستکبر به رشد و قدرت رسیده‌اند؛ افرادی که به اهمیت زمان شناسی و کسب معرفت پی برده و خود را برای پیروزی در این برهه حساس آماده کرده‌اند.
در حقیقت ما صاحبان مسئولیتی عظیم هستیم که مقدمات آن طی هزاران سال آماده گشته و اکنون در حساس‌ترین زمان خود به ما به ارث رسیده است. کم کاری ما در فهم زمان شناسی و کسب معرفت موجب عدم عبور سالم از این تحولات و پیچ تاریخی خواهد شد؛ یعنی در نتیجه عدم زمان شناسی و کسب معرفت همچنان شاهد به استضعاف کشیده شدن جبهه حق و تنهایی متخصص معصومی خواهیم بود که قرن‌هاست در پی نجات فرزندان مظلوم خویش فهم، بلوغ و یاری ما را می‌طلبد.
چگونگی کسب آمادگی
رسیدن به آمادگی برای این جنگ سرنوشت‌ساز نه‌تنها قدرت ما را در زمینه آفندی برای تقویت جبهه حق و تضعیف جبهه باطل می‌طلبد، بلکه در زمینه دفاعی و پدافندی هم نیازمند استقامت ما و مراقبت‌های معنوی‌مان از خود و دیگران است؛ البته ما طبیعتا زمانی می‌توانیم در زمینه‌ای استقامت کنیم که در وهله اول به اهمیت استقامت خود در مسیر پی برده باشیم و در گام بعدی به نتیجه‌ای که این استقامت برای ما و دیگران به ارمغان می‌آورد، ایمان داشته باشیم.
حالا سوال اینجاست که جزئیات رسیدن به این تقویت همه‌جانبه برای ایستادگی در بحران‌ها و عدم ریزش در غربال‌های آخرالزمانی چگونه تعریف می‌شود؟ ما چگونه می‌توانیم علاوه بر کسب این استقامت به رشد و قدرت لازم برای ایفای نقش درست در این برهه حساس برسیم؟ تقویت جبهه حق که منجر به میراندن استکبار توسط ملت‌ها و به ارث بردن زمین توسط صالحان می‌گردد، چگونه اتفاق می‌افتد؟
در واقع رسیدن به آمادگی و باور تلاش و استقامت در این جریان بیش از هرچیز نیازمند طی شدن یک فرایند در درون هر شخص است و طبیعتا برای رسیدن به میوه و ثمره خود نیاز به سلسله‌ای از اقدامات دارد:
داشتن برنامه مشخص در کسب معرفت
ما به هر میزان که برای رسیدن به انگیزه لازم برای حضور موفق در این نبرد سرنوشت‌ساز تلاش کنیم، تا زمانی که نسبت به قیمت انسانی و هدف خلقت خود آگاه نبوده و با یک دید تمدنی درست به موضوع نگاه نمی‌کنیم، از هیچ ریزش و غربالی در این مسیر مصون نیستیم.
در واقع عبور سالم و موفق ما از این پیچ تاریخی، هم نیازمند زمان شناسی و کسب معرفت نسبت به جایگاه انسانی و مسئولیت خطیر ما در قبال منجی است و هم به قدرت گرفتن ما از غیب و استفاده از ظرفیت حداکثری ادعیه معصومین خصوصا گنجینه ارشمند امام سجاد علیه‌السلام و اسماء الهی نیاز دارد.
دنبال کردن منظم و دقیق فرمایشات رهبر
تقریبا در این برهه زمانی نقشِ داشتن رهبری آگاه و فرزانه در به ثمر رسیدن اهداف جبهه حق و خنثی کردن برنامه های جبهه باطل بر کسی پوشیده نیست. رهبری که در کنار تاکید بر اهمیت زمان شناسی و کسب معرفت با ترسیم درست و به‌موقع شرایط، دشمن‌شناسی دقیق و تبیین صحیح وظایف ما چه در زمینه فردی و چه در زمینه اجتماعی هدایت ما را برای گذر از این برهه حساس بر عهده گرفته و با تیزبینی و درایت خود نقشه‌های دشمن را به فنا می‌دهد؛ در واقع با اطمینان می‌توان گفت که یکی از شروط موفقیت در این مسیر و پیچ تاریخی، توجه و عمل به دستورات رهبری است که با بیانات و موضع‌گیری‌های دقیق، حساب‌شده و الهی خود ما را با سرعت سرسام‌آور حوادثی که در شرایط حساس آخرالزمانی احاطه‌مان کرده‌اند، هماهنگ میکند.
تاریخ انسان ۲۵۰ ساله
علاوه بر این، مطالعه سیر تاریخ ۲۵۰ ساله[1] ائمه و بررسی نقش تمدنی انبیا و امامان الهی در برپایی حکومت الهی، تاثیر بسیار مهمی در ایجاد یک دید تمدنی و فهم جایگاه‌مان در این جریان سرنوشت‌ساز دارد. ما در بخش سیر حرکت تاریخ به سمت ظهور امام مهدی (علیه‌السلام) به طور کامل به بررسی این روند پرداخته و دید تمدنی جامعی را در کنار فهم زمان شناسی و کسب معرفت به مخاطبان ارائه کرده‌ایم.
زیرا در صورت عدم فهم این جریان و برخورداری از یک دید تمدنی صحیح، نه‌تنها در جریان غربال‌های آخرالزمانی خودمان را نابود خواهیم داد، بلکه باعث خسارت‌های جبران‌ناپذیری به جبهه حق و پایه‌های حکومت الهی خواهیم شد.
آگاهی از وقایع تاریخ ائمه
آگاهی از وقایع و اتفاقات زمان ائمه کمک بزرگی در انتخاب‌‌ها و موضع‌گیری‌های صحیح در بحبوحه حوادث و فتنه‌ها دارد؛ زیرا ابتلائات و امتحانات پیش از ظهور با ابتلائات انبیا و اولیاء الهی، مخصوصا وقایع زمان امیرالمومنین علیه‌السلام و انبیائی که در قرآن از آن‌ها یاد شده، مشابه است؛ با این تفاوت که برخلاف انبیاء الهی، ابتلائات امت امام مهدی علیه‌السلام نه در دوران حکومت ایشان، بلکه پیش از ظهور امام انجام خواهند شد؛ پس درک صحیح از حوادث و فتنه‌های تاریخی قطعا به ما در درک شرایط زمانی و انتخاب واکنش‌های صحیح و به‌موقع در فتنه‌ها کمک خواهد کرد.
بهره‌گیری از ظرفیت عظیم شیعه
ما به همان میزان که با شرایط سخت و سرنوشت‌سازی مواجهیم، گنجینه‌ای عظیم از ادعیه و زیارات معصومین را در اختیار داریم؛ که نه فقط به ما درک درستی از هویت شیعی‌مان داده و خطوط فکری ما را در قبال طاغوت و دشمنان حق و الله تنظیم می‌کنند، بلکه وظایف ما را به عنوان فرزندانی منتقم و جریان‌ساز برای اهل‌بیت مشخص می‌کنند؛ علاوه بر این، نقش مراقبتی لازم در برابر حمله‌ها و یک سلاح کارآمد در برابر دشمنان را نیز ایفا می‌کنند؛ مانند دعای ندبه که مسیر عملیاتی زندگی شیعه را برای ما مشخص میکند؛ زیارت عاشورا که نه‌تنها نقش ما به عنوان فرزندان امام منتقم را بیان میکند، بلکه تعیین‌کننده غایت ما در رسیدن به مقام محمود و جایگاه همراهی با امام است؛ دعای افتتاح که به وظایف ما در قبال امام و تشکیل دولت کریمه پرداخته و صدها دعا و اسلحه دیگر که نقش پناهگاهی امن و مطابق با ساختار وجودی ما را در اوج سختی‌ها و ابتلائات آخرالزمانی ایفا می‌کنند.
اصلاح سبک زندگی
در حقیقت ما زمانی می‌توانیم به خروجی درست و مناسب معرفتی برسیم که در کنار این اقدامات، از اصلاح سبک زندگی متناسب با یک فرد آماده و عملیاتی در میدان جنگ غافل نشویم؛ در حقیقت داشتن معرفت و روحی آماده بدون داشتن جسمی چابک و ورزیده راه به جایی نخواهد برد. فردی که خود را در اثر تغذیه نامناسب جسمی، عدم ورزیدگی و یا قرار گرفتن در معرض بیماری‌ها ضعیف کرده و یا از دادن خوراک‌های نامناسب حسی، خیالی، وهمی و… به نفس خود ابایی ندارد، درست در بزنگاه حوادث و حمله‌های غیبی یا مادی دشمن گرفتار شده و توان ابراز واکنش مناسب را از دست می‌دهد.
پس ما برای حرکت به عنوان یک انسان موثر در آینده نیاز به مجموعه‌ای از عوامل داریم که در راس آن‌ها آگاهی از قیمت انسانی برای رسیدن به زمان‌شناسی درست، اصلاح سبک زندگی برای برخورداری از واکنش مناسب در بحبوحه حوادث و فتنه‌ها و برخورداری از مراقبت‌های معنوی برای حفاظت از خود و دیگران، تقویت جبهه حق و ضعیف نمودن جبهه باطل قرار دارد.
[1] انسان 250 ساله، آیت الله خامنه‌ای