در قرآن واقعهای داریم که از آن تعبیر به ایام الله شده است. آیه 5 سوره مبارکه ابراهیم درباره ایام الله میفرماید: «و ذکّرهم بأیّام الله إنّ فی ذلک لآیات لکلّ صبّارٍ شَکور» خداوند به پیامبرانش دستور میدهد، که مردم را به یاد ایام خدا بیاندازند. روزی که خدا خودش را به خوبی نشان میدهد. مرحوم علامه طباطبایی میفرماید یوم الله روزیست که ظهور خدا خیلی زیاد است؛ یعنی در آن روز مردم با عالیترین و بالاترین جلوههای خدا رو به رو میشوند. در روی کره زمین و در تاریخ زمین هیچ روزی به اندازه روزی که موعود ظهور خواهد کرد و دین خدا در عالم غلبه میکند، قدرت، رحمانیّت و حکمت خدا نشان داده نمیشود؛ لذا بالاترین مصداق برای روز خدا در دنیا روز ظهور موعود است.
«و ذکرهم بأیام الله» یاد روز خدا برای هر کسی که اهل صبر و شکر باشد، یک نشانه است. با ظهور، خدا بیشتر از همیشه جلوه میکند و مردم بسیار خدابین میشوند. حضرت امام محمد باقر (علیهالسلام) در این باره میفرمایند: یکی از مصادیق «أیام الله» روزی است که «قائم» ظهور و قیام میکند. درباره «یوم الله» که بالاترین ظهور خداست. (الخصال، ج۱، ص۱۰۸)
آیه 14 سوره مبارکه جاثیه این موضوع را روشن میکند، در این آیه خداوند میفرماید:«قل للذین امنوا یغفروا للذین لایرجون أیّام الله لیجزی قوماً بما کانوا یکسبون». به مؤمنین بگو: به آنهایی که امیدی به آن آینده ندارند، سخت نگیرند! اگر اینها گناه، ظلم و جنایت میکنند، مؤمنین صبر کنند! “یغفروا”. فعلا بگذرند! یعنی دنبال این نباشند که حتماً انتقام بگیرند! تحمل کنند! خدا قرار است آن کسانی را که ایمان ندارند، به خاطر اکتسابات بدشان، مجازات کند. تا آن موقع تحمل کنید و به وظایف خودتان عمل نمایید. خدا به مؤمنین آرامش داده و میفرماید شما آن آینده، «یوم الله» را در نظر داشته باشید و به خاطر آن تحمل کنید.
خداوند در قرآن به بقیة الله بشارت میدهد. در سوره مبارکه هود، آیه 86 میفرماید: «بقیة الله خیر لکم إن کنتم تعلمون؛ آن خلیفهای که از خدا باقی مانده و روی زمین است؛ او «خیر لکم»، به نفع شماست. او برای شما بهتر است، اگر بدانید!!»
نکته جالب این است که طبق روایات منجی در روز ظهور به خانه کعبه تکیه داده و خود را به عنوان «بقیة الله» معرفی میکند: «أنا بقیة الله؛ من بقیة الله هستم»! و کسانی که با او بیعت میکنند نیز، همه او را با همین اسم خطاب میکنند و میگویند: «السلام علیک یا بقیة الله؛ سلام بر تو ای بازمانده خدا!» (کمال الدین، ج۱، ص۳۳۰) ؛ یعنی خلیفههای دیگر خدا به شهادت رسیدند و او تنها خلیفه بازمانده خدا روی زمین است که آمده تا آن وعده غلبه دین خدا را تحقق بدهد.
نشانههای خدا برای تشخیص حق از باطل و جدا شدن صفوف آنها در برون و درون انسانها نشان داده میشود. خداوند در سوره مبارکه فصلت، آیۀ 53 فرموده است: «سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ؛ بهزودی نشانههای خود را در کرانهها و اطراف جهان و در نفوس خودشان به آنان نشان خواهیم داد تا برای آنان روشن شود که بیتردید او حق است.» حضرت امام محمد باقر (علیهالسلام) در این باره فرمودهاند: این نمایش آیات، در آفاق و انفس خواهد بود؛ یعنی این ظهور هم در نظام بیرونی و هم در نظام درونی رخ میدهد. همه این حق را در درون خود خواهند شناخت و در بیرون نیز این حق با ظهور «قائم» ظاهر میشود. (الکافی، ج۸، ص۳۸۱) بهترین مصداق کنونی برای این آیه اربعین است. در اربعین مشاهده میکنیم که در آفاق، یعنی در بیرون، مرقد یک امام معصوم و زائرینی از بیش از صد کشور دنیا و همه زبانها و مذاهب و ادیان، ظاهر است و در انفس یعنی درون، انسانهای عاشقی هستند، که همگی در درون خود به یک حقانیّت، وحدت، صلح، عدالت، عشق و خدمت به هم رسیده و همه عاشق آن انسان کامل هستند؛ یعنی این آیه هم در آفاق و هم در انفس در اربعین خودش را نشان میدهد.
مصداق دیگر نشان دادن آیات الهی در آفاق و انفس برای جداسازی حق از باطل، ماجرای طوفان الاقصی است که با انفجار حق و نمایش آن در جهان، میلیون انسان بیدار شده و به حمایت از حق پرداختند. هر فرد منصفی که این راهپیماییها را ببیند متوجه میشود که انسانهای روی زمین طالب حقند و از حق دفاع میکنند و کسی که از باطل دفاع میکند، محکوم است. اجتماع مردم حول محور حق، آرام آرام در حال شکل گیریست و به تفسیر آیه 53 فصلت نزدیک میشویم. طبق فرمایش معصوم مصداق کامل این آیه زمانیست که منجی موعود ظهور میکند. تمام حق و اهلش و تمام باطل و اهلش شناخته شده و صفها کاملاً مشخص میشوند، تا به غلبه حق بر باطل منجر شود.
خداوند در آیه 88 سوره مبارکه صاد بشارت میدهد که زمین به اشراق و شهود رسیده و روشن میشود:« وَأشرقت الأرض بنور ربّها؛ زمین به نور پروردگارش، روشن میشود.» در تفسیر این آیه امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: با ظهور منجی زمین روشن خواهد شد. آیا این آیه ما را به کلماتی مثل «أیّام الله»، «بقیه الله» و احیاء زمین نمیرساند؟ همان طور که قبلاً فرمود: «اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا؛ خدا زمین را بعد از مرگش حتماً احیا میکند.» (الحدید، ۱۷) و در آنجا معصوم فرمودند: این احیا توسط منجی انجام میشود. در این جا نیز میگوید زمین به نور پروردگارش روشن میشود؛ یعنی جلوه آن مالکِ مدبّر عالم زیاد خواهد شد؛ یعنی تاریکیها، ظلمتها، ابهامها، گیجیها، گنگیها و پوچیها همه از بین میرود و همه چیز روشن و شفاف شده؛ خدا بینی و خدا گرایی و حقبینی و حقگرایی خیلی آسان و راحت خواهد شد. (تفسیر القمی، ج۲، ص۲۵۳)
تا پیش از ظهور منجی به کافران برای توبه و باگشت فرصت داده شده است، ولی اگر روز پیروزی رسید و صفوف حق و باطل کاملاً روشن شد، توبههایی مانند توبه فرعون در زمان غرق شدن، دیگر فایدهای ندارد و چنین ایمانی هم دیگر به درد نمیخورد. در این باره در سوره مبارکه سجده، آیه 29 عنوان شده: « قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لَا يَنْفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمَانُهُمْ وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ؛ بگو: روز فتح و پیروزی [حتمی مؤمنان] کسانی که کفر ورزیدهاند، نه ایمان آوردنشان سودشان دهد و نه به آنان مهلت داده میشود.» اما روز فتحی که قرآن میگوید دیگر توبه کردن در آن فایدهای ندارد، یعنی چه؟ امام صادق (علیهالسلام) در پاسخ به این سؤال فرمودند: روز فتح و پیروزی روزیست که زمین برای «قائم» گشوده میشود؛ یعنی آن فتح و پیروزی برای «قائم» حاصل میشود و از آن به بعد کسی بهانهای نمیتواند بگیرد. (تأویل الایات الظاهره، ص۴۳۸)
خداوند بشارت میدهد به حادثهای مهم به نام صیحه آسمانی که در آموزههای اسلامی جزء علائم قطعی ظهور منجی است و در سوره مبارکه شعرا ،آیه 4 هم به آن اشاره شده است: «إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ؛ اگر بخواهیم، معجزهای بزرگ از آسمان بر آنان نازل میکنیم که فروتنانه و بیاختیار در برابرش گردن نهند.» خداوند تأکید میکند که اگر بخواهیم این کار را میکنیم؛ ولی هنوز این اتفاق نیفتاده که آیهای از آسمان بیاید و همه تسلیم شوند. از امام محمد باقر (علیهالسلام) در این باره نقل شده که: با یک صیحه آسمانی اسم مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) اعلام خواهد شد. خداوند آیه یا صیحهای آسمانی قبل از ظهور مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) نازل خواهد کرد و وقتی این آیه و نشانه نازل میشود، اکثریت مردم میفهمند، میپذیرند، خاضع شده و به سمت مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) میآیند. در روایات آمده که این صیحه در ماه مبارک رمضان نازل شده و حق روشن میشود و کسانی که در درون خود حقانیّت و نورانیّت دارند، تسلیم میشوند. صیحه اعلام میکند که مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) حق است و همه دنیا منتظر یک مهدی و یک منجی هستند. (الغیبة للنعمانی، ص۲۵۳)
در اتفاقات اخیر در فلسطین اشغالی، اسرائیلیها برای حفظ افکار عمومی اعلام کردند که جنگ ما به ظهور موعود ما منجر میشود و بزرگان یهودیت بشارت دادند که در اوایل سال آینده ـــ به زعم خودشان ــــ منجی ما ظهور خواهد کرد. این دست و پا زدن صهیونیستها هم به همین دلیل است که اجتماع و یکپارچگی مردم جهان و مسلمانان حول کلمه منجی در حال وقوع است.
خداوند علت مهلت دادن به کافران را در سوره مبارکه شعراء آیه 205 تا 207 چنین بیان میفرماید: «أَفَرَأَيْتَ إِنْ مَتَّعْنَاهُمْ سِنِينَ، ثُمَّ جَاءَهُمْ مَا كَانُوا يُوعَدُونَ؛ پس خبر ده اگر ما آنان را سالیانی بهرهمندی و برخورداری دهیم، سپس آن عذابی که به آن تهدید میشدند، به سراغشان آید.» نبی اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) در روایتی میفرمایند: خداوند عمر جهان را صد هزار سال قرار داده است. بیست هزار سالش برای سایر مردم و هشتاد هزار سالش برای اهل بیت (علیهمالسلام) به عنوان متخصص معصوم است که در این زمان دین حق غلبه میکند. (حلى، حسن بن سليمان بن محمد، مختصر البصائر، تحقیق مشتاق مظفر، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۲۱ق، چاپ اول، ص۴۹۴)
اکثر عمر جهان به غلبه دین حق، ظهور و عبادت خدا و پرورش انسانهای حقیقی خواهد گذشت. خداوند در آیه 14 سوره مبارکه جاثیه هم فرمود:«يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ؛ از کسانی که به روزهای خدا [چون روز آزمایش بندگان، روز پیروزی اهل ایمان، شکست دشمنان و روز قیامت] امید ندارند، گذشت کنند.» امام صادق (علیهالسلام) پیرامون این مساله فرمودهاند: «ما کانوا یوعدون » آنچه وعده داده شده، ظهور امام زمان (علیهالسلام) است؛ (بحارالانوار، ج۲۴، ص۳۷۲) چون قرآن در سوره صف فرمود «لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ؛ تا آن را بر همه ادیان پیروز کند.»